To Γόνατο του Γυμναστή – The Gymnast’s Knee

Ελάχιστες αθλητικές δραστηριότητες χρησιμοποιούν όλο το δυναμικό κίνησης  του  σώματος  όσο η ενόργανη  ή η ρυθμική γυμναστική. Αν και θεωρείται γενικά ασφαλές άθλημα, η γυμναστική  εμπεριέχει κινδύνους τραυματισμού. Αυτοί συμβαίνουν για διάφορους λόγους όπως: α) το σώμα του αθλητή δεν έχει πλήρως αναπτυχθεί (νέοι σε ηλικία αθλητές), β) υπερκόπωση, γ) κακή τεχνική εκγύμνασης, δ) έλλειψη προθέρμανσης. Στο κείμενο που ακολουθεί παρατίθενται οι συχνότεροι τραυματισμοί που μπορεί να εμφανιστούν στα γόνατα νέων γυμναστών.

 

Νόσος OsgoodSchlatter σε εφήβους γυμναστές

Το γόνατο λειτουργεί ως ο κύριος αποσβέστης των κραδασμών κατά τα άλματα ή τις προσγειώσεις των γυμναστών. Είναι χαρακτηριστικό πως οι δυνάμεις που αναπτύσσονται στα γόνατα κατά την προσγείωση μετά από μία διπλή εναέρια τούμπα, κυμαίνονται μεταξύ 8-14 φορές το βάρος του σώματος. 

 

Η συνεχής απορρόφηση αυτών των δυνάμεων οδηγεί σε επαναλαμβανόμενους μικροτραυματισμούς στους συνδέσμους, στους τένοντες και στα οστά της άρθρωσης του γόνατος. Το 60% αυτών των τραυματισμών αφορούν το οστό της επιγονατίδας και συνίστανται συνήθως σε τενοντίτιδα των τενόντων που έρχονται σε επαφή με την επιγονατίδα, σε επιφυσίτιδες του συζευκτικού χόνδρου, σε αστάθεια ή και εξάρθρημα της επιγονατίδας.

 

Για το τρέξιμο και τα άλματα του γυμναστή χρησιμοποιείται κυρίως ο τετρακέφαλος μύς, η σύσπαση του οποίου τραβάει προς τα επάνω την επιγονατίδα και εκτείνει το γόνατο ώστε ο αθλητής να μπορέσει να εκτελέσει ένα άλμα ή να προσγειωθεί από αυτό χωρίς να λυγίσουν τα γόνατά του. Τα φορτία μεταδίδονται διαμέσου του επιγονατιδικού τένοντα στην κνήμη. Σε έναν έφηβο αθλητή του οποίου η σκελετική ωρίμανση δεν έχει ολοκληρωθεί, η σύσπαση του επιγονατιδικού τένοντα τραυματίζει και  αποσπά τμήμα της επιφυσιακής πλάκας της κνήμης (στο σημείο επαφής του τένοντα με την κνήμη). Η κατάσταση αυτή ονομάζεται νόσος OsgoodSchlatter και είναι πολύ συχνή σε γυμναστές μεταξύ 10-13 ετών. Τα παιδιά αυτά παρουσιάζουν πόνο και οίδημα στο σημείο του κνημιαίου κυρτώματος (μία οστική προβολή της κνήμης κάτω από την επιγονατίδα στην οποία καταφύεται ο επιγονατιδικός τένοντας).

 

Η πίεση των φορτίων μπορεί να εκτονωθεί και πάνω στον επιγονατιδικό τένοντα προκαλώντας τενοντίτιδα αυτού (Γόνατο του Άλτη ή Jumper’sKnee). Εναλλακτικά μπορεί να δημιουργηθεί έντονος ερεθισμός στον κάτω πόλο της επιγονατίδας στο σημείο απ’ το οπoίο εκφύεται ο επιγονατιδικός τένοντας.

 

Η ξεκούραση, η παγοθεραπεία και η αντιφλεγμονωδης αγωγή μειώνουν τον πόνο και το οίδημα που οφείλονται στη νόσο του OsgoodSchlatter ή στην τενοντίτιδα του επιγονατιδικού (Jumper’sKnee). Οι διατάσεις των οπίσθιων μηραιών μυών βοηθούν επίσης στη μείωση της τάσης του γόνατος. Ο αθλητής μπορεί να επιστρέψει σε σταδιακά αυξανόμενη δραστηριότητα μετά την πλήρη εξαφάνιση του πόνου.

 

Εξάρθημα ή Υπεξάρθρημα της Επιγονατίδας

Αθλητές με χαλαρή επιγονατίδα μπορούν να υποστούν υπεξάρθρημα (subluxation) ή και εξάρθρημα (dislocation) αυτής. Αυτές οι 2 καταστάσεις οφείλονται στην προβληματική ολίσθηση της επιγονατίδας εντός της μηριαίας τροχιλίας (πρόκειται για την αύλακα του μηριαίου οστού κοντά στο γόνατο πάνω και μέσα στην οποία κυλάει η επιγονατίδα κατά την κάμψη του γόνατος). Υπό φυσιολογικές συνθήκες οι μύες και οι σύνδεσμοι σταθεροποιούν την επιγονατίδα επιτρέποντας της την ομαλή κίνηση. Ωστόσο εάν οι μύες είναι αδύναμοι και οι σύνδεσμοι χαλαροί η επιγονατίδα μπορεί να εκτροχιαστεί εκτός της μηριαίας τροχιλίας προκαλώντας πόνο και οίδημα.

 

Ένα εξάρθρημα επιγονατίδας μπορεί να συμβεί κατά την στιγμή της προσγείωσης από ένα άλμα εκτός ισορροπίας οπότε η απότομη σύσπαση του τετρακεφάλου μπορεί να εξωθήσει την επιγονατίδα εκτός θέσης. Τα υπεξαρθρήματα και τα εξαρθήματα της επιγονατίδας επιδέχονται συντηρητικής αντιμετώπισης συνήθως με τη χρήση εκτατικών μήροκνημικών κηδεμόνων, ανάπαυσης, παγοθεραπείας και φυσικοθεραπείας. Σε περίπτωση ωστόσο που η ανατομία του γόνατος του αθλητή προδιαθέτει για συχνές υποτροπές (λχ ρηχή μηριαία τροχιλία) ή σε περίπτωση που συμβεί υποτροπή θα πρέπει να προτιμηθεί χειρουργική θεραπεία.

 

 

Plicasyndrome

Μία ύπουλη και συχνά δύσκολα διαγνώσιμη κατάσταση που μπορεί να προκαλέσει αρθραλγία του γόνατος στους αθλητές είναι το σύνδρομο της πλίκας (πτύχωση). Η κατάσταση αυτή ευθύνεται κυρίως για πρόσθιο πόνο του γόνατος (anteriorkneepain). Η πτύχωση αποτελεί συνήθως αναδίπλωση των εσωτερικών τοιχωμάτων του θυλάκου της άρθρωσης. Η σταδιακή πάχυνση της πτύχωσης (πλίκας) εκτός από τον πόνο κατά το κάθισμα ή το παρατεταμένο λύγισμα του γόνατος μπορεί να προκαλέσει ήχους «κλικαρίσματος» κατά τις κινήσεις του γόνατος.

 

Hθεραπεία της κατάστασης αυτή αφορά ξεκούραση, μυική ενδυνάμωση του τετρακεφάλου και διατάσεις των οπίσθιων μηριαίων. Σε επιμονή των συμπτωμάτων συνίσταται αρθροσκοπική αφαίρεση της πτύχωσης και καθαρισμός της άρθρωσης.

 

 

Τραυματισμοί των μηνίσκων και των συνδέσμων

Οι τραυματισμοί των μηνίσκων και των συνδέσμων του γόνατος αποτελούν περίπου το 20% των τραυματισμών των γυμναστών. Οι μηνίσκοι λειτουργούν ως αποσβέστες των κραδασμών ενώ ταυτόχρονα λειτουργούν σταθεροποιητικά επιτρέποντας την ομαλή άρθρωση μηριαίου και κνήμης. Απότομες, κυρίως, στροφικές δυνάμεις μπορεί να προκαλέσουν τραυματισμό ή και ρήξη των μηνίσκων. Ανάλογα με το είδος της ρήξης και το πόσο πρόσφατος είναι ο τραυματισμός, η θεραπεία μπορεί να είναι συντηρητική ή χειρουργική. Πέρα από την κλινική εξέταση ο τραυματισμός θα πρέπει να διερευνηθεί και με μαγνητική τομογραφία του γόνατος ώστε να παρθούν οι τελικές αποφάσεις σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισης.

 

 

Αντίστοιχα οι υψηλές δυνάμεις μπορούν να προκαλέσουν βλάβες και στους συνδέσμους του γόνατος (Έσω / Έξω Πλάγιος & Πρόσθιος/Οπίσθιος Χιαστός). Οι σύνδεσμοι αποτελούν τους κυρίως σταθεροποιητές της άρθρωσης του γόνατος. Μια προσγείωση από άλμα εκτός ισορροπίας μπορεί να προκαλέσει πλήρη ή μερική ρήξη κάποιου ή κάποιων εκ των συνδέσμων αυτών. Ο Πρόσθιος Χιαστός Σύνδεσμος και ο Έσω πλάγιος Σύνδεσμος τραυματίζονται συχνότερα από τους υπόλοιπους. Το είδος της θεραπεία για τους πλάγιους συνδέσμους (συντηρητική ή χειρουργική) εξαρτάται από τη βαρύτητα της βλάβης. Για τους χιαστούς συνδέσμους, και ιδίως όταν αναφερόμαστε σε αθλητές / γυμναστές, η αποκατάσταση οφείλει να είναι πάντα χειρουργική. Η σωστή αντιμετώπιση των συνδεσμικών ρήξεων του γόνατος μπορεί να εξασφαλίσει την επάνοδο του αθλητή στα προ του τραυματισμού επίπεδα.

 

Επίλογος

Είναι σημαντικό να αναφερθεί πως όσο πιο άμεση είναι η αντιμετώπιση αυτών των καταστάσεων, τόσο καλύτερο είναι το λειτουργικό αποτέλεσμα. Η αντιμετώπιση δεν αφορά μόνο την εξαφάνιση του οιδήματος και της ενόχλησης που είναι τα αποτελέσματα της κάκωσης αλλά και την πρόβλεψη κάποιου χειρότερου τραυματισμού, δηλαδή την αποκατάσταση της ίδιας της κάκωσης. Οι αθλητές / γυμναστές θα πρέπει να αποφεύγουν την εκγύμναση εάν νιώθουν ενοχλήσεις (“playing through the pain”) και να απευθύνονται στον ορθοπαιδικό τους. Μια ενδαρθρική βλάβη του γόνατος που παραμένει αθεράπευτη, ακόμα και αν δεν περιορίζει απόλυτα τη δραστηριότητα του ασθενούς, μπορεί να προκαλέσει στο μέλλον μετατραυματική αρθρίτιδα. Κατά συνέπεια απαιτείται υψηλός βαθμός επαγρύπνησης τόσο από τους αθλητές όσο και από τους ορθοαπιδικούς τους.

 

nik lasanianos

Νικόλαος Λασανιάνος MD, PhD, MSc

Ορθοπεδικός Χειρουργός Τραυματολόγος με ειδίκευση στη Χειρουργική Γόνατος και Ισχίου

Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών

www.lasanianos.gr

email: nikolaos@lasanianos.gr

-

  

 

  

 

sdf

 

 

 

 
 
 
 

Καλεντάρι