Αθλητές και αθλήτριες από συλλόγους όλης της επικράτειας παίρνουν μέρος διεκδικώντας την πολυπόθητη νίκη, 

τον τίτλο του Πανελληνιονίκη σε ατομικό αλλά και την προσφορά στον σύλλογό τους για τον τίτλο του πρωταθλητή.

Φέτος το πρωτάθλημα των ανδρών συμπληρώνει 100 διοργανώσεις και είναι από τα παλαιότερα πρωταθλήματα στίβου παγκοσμίως, αφού τα αθλητικά πρωταθλήματα πολλών άλλων χωρών ξεκίνησαν αργότερα όπως της Ιταλίας (1906), Ελβετίας (1909),Φινλανδίας (1910), Αυστρίας (1911).

 

 

Στο αφιέρωμα αυτό που θα δημοσιευτεί σε 4 μέρη θα δούμε πως άρχισε αυτό το ταξίδι, τους σπουδαιότερους σταθμούς στο πέρασμα των 100 διοργανώσεων, στα 117 χρόνια που μεσολάβησαν.   

Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι κατά την τέλεση των πανελληνίων αγώνων και για πολλά χρόνια δεν διεξάγονταν μόνον αγωνίσματα στίβου. Συμπεριλαμβάνονταν αθλήματα όπως η πάλη, η άρση βαρών, η γυμναστική και άλλα καθώς και σχολικοί αγώνες και γυμναστικές επιδείξεις. Βέβαια και αυτά τα αθλήματα ανήκαν στη δύναμη του ΣΕΓΑΣ ο οποίος για πολλά χρόνια τα καλλιέργησε και τα ανέπτυξε. Εμπλουτίζονταν έτσι οι αγώνες και αυτό έπαιξε ρόλο στην προσέλευση του κόσμου παρά του ότι πλήρωναν εισιτήριο για να δουν τους αγώνες. 

 

   

Οι απόψεις των μελετητών διίστανται σχετικά με την απαρχή του πανελληνίου πρωταθλήματος ανδρών. Πολλοί θεωρούν τα «Τήνια» που οργάνωσε ο Εθνικός ΓΣ στην Τήνο το 1895 και άλλοι τους «δοκιμαστικούς» πριν τους πρώτους σύγχρονους Ολυμπιακούς της Αθήνας το 1896. Αρκετοί επίσης υποστηρίζουν ότι θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας ως πρώτους τους αγώνες από το 1901 που διοργάνωσε ο ΣΕΓΑΣ. 

Στο πέρασμα των χρόνων όμως, οι απόψεις συνέκλιναν και τελικά επικράτησε να αναφέρονται πρώτοι αγώνες οι «δοκιμαστικοί» με στόχο τη συγκρότηση της ελληνικής ολυμπιακής ομάδας στην Αθήνα 1896.

Και οι δύο αυτοί αγώνες (Τήνια, Δοκιμαστικοί) είχαν όλα εκείνα τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν τους αγώνες Πανελλήνιους. Υπήρξαν κανονισμοί και τελέστηκαν αγωνίσματα εναρμονισμένα στα διεθνή πρότυπα, έλαβαν μέρος αθλητές από διάφορα μέρη της χώρας και σε ορισμένες περιπτώσεις και εκτός συνόρων που ωστόσο θεωρούνταν ελληνικές. 

Οι δύο αυτοί αγώνες μπορεί να μη «μέτρησαν» στην σειρά των πρωταθλημάτων όμως είναι η προϊστορία τους. Είναι αυτοί που έβαλαν τη βάση για τη διεξαγωγή των πανελληνίων αγώνων. 

 

Το 1895 ιδρύθηκε η Επιτροπή Ολυμπιακών Αγώνων (ΕΟΑ και ΕΟΕ στη συνέχεια) για την διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας αλλά και την οργάνωση του αθλητισμού της πατρίδας μας. 

Τους πρώτους αγώνες οργάνωσε η ΕΟΑ. Στις 9 και 10 Μαρτίου 1896 στο Παναθηναϊκό Στάδιο της Αθήνας, διεξήχθησαν οι Α’ Πανελλήνιοι Δοκιμαστικοί Αγώνες οι οποίοι απετέλεσαν το κριτήριο για την επιλογή των Ελλήνων αθλητών που θα μετείχαν στην Α΄ Ολυμπιάδα του 1896. Έλαβαν μέρος 45 αθλητές από έξι αθλητικά σωματεία, καθώς και ανεξάρτητοι. Προέρχονταν από την Αθήνα, την Πάτρα, την Κύπρο και την Ανατολική Ρωμυλία. Σύμφωνα με την προκήρυξη, θα προκρίνονταν για τους Ολυμπιακούς Αγώνες οι δύο πρώτοι από κάθε αγώνισμα, εκτός από τα 1500μ και τη δισκοβολία που θα προκρίνονταν οι τρεις πρώτοι αθλητές και το μαραθώνιο από τον οποίο θα προκρίνονταν έξι αθλητές.

 

Οι σύλλογοι των οποίων αθλητές μετείχαν στο Α΄ πανελλήνιο πρωτάθλημα στίβου ήταν:

1.Α.Ο. Αθηνών 

2.Γυμναστική Εταιρεία Πατρών 

3.Γ.Σ. Ολύμπια Λεμεσού 

4.Εθνικός ΓΣ

5.Παναχαϊκός ΓΣ 

6.Πανελλήνιος ΓΣ

 

Το πρωτάθλημα αυτό διοργανώθηκε από την Επιτροπή Ολυμπιακών Αγώνων και θεωρείται το «Α΄ Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Στίβου», παρά το ότι ο ΣΕΓΑΣ (που ιδρύθηκε το 1897) ξεκίνησε να διοργανώνει πανελλήνιο πρωτάθλημα το 1901. Διεξήχθησαν 12 αγωνίσματα και οι επιδόσεις που σημειώθηκαν στους αγώνες αυτούς έχουν καταγραφεί ως τα πρώτα πανελλήνια ρεκόρ στα αντίστοιχα αγωνίσματα. Τους αγώνες παρακολούθησαν 15.000 περίπου θεατές και το εισιτήριο κόστιζε 1 δραχμή.

 

Ως φόρο τιμής αναφέρουμε τους νικητές των πρώτων πανελληνίων αγώνων στίβου (1896) 

100μ Αλ Χαλκοκονδύλης (ΑΟ Αθηνών) 13.2, 

400μ Αλ Χαλκοκονδύλης (ΑΟ Αθηνών) 61.6

800μ Αγγ Φέτσης (ΑΟ Αθηνών) 2.26.2

1.500μ Αγγ Φέτσης (ΑΟ Αθηνών) 5΄

110μ εμπόδια Αν Ανδρέου (ΓΣ Ολύμπια) 21.4

Μαραθώνιος (40χλμ) Χαρ Βασιλάκος (ανεξάρτητος) 3.18

Υψος Γεωρ Γεννηματάς (Πανελλήνιος ΓΣ) 1.50

Επί κοντώ Ευαγ Δαμάσκος (Εθνικός ΓΣ) 2.90

Μήκος Αλ Χαλκοκονδύλης (ΑΟ Αθηνών) 5.68

Τριπλούν Ιωαν Περσάκη (Πανελλήνιος ΓΣ) 12.44

Σφαιροβολία Μιλτ Γούσκος (Πανελλήνιος ΓΣ) 10.72

Δισκοβολία Π Παρασκευόπουλος (ΑΟ Αθηνών) 28.95

 

Για την ανάδειξη του πρωταθλητή συλλόγου τότε λάμβαναν υπόψη τις νίκες, ο πολυνίκης δηλαδή. Έτσι πρωταθλητής αναδείχθηκε ο Αθλητικός Όμιλος Αθηνών, που κέρδισε 6 πρώτες και 4 δεύτερες θέσεις. Ο ΑΟ Αθηνών είχε ιδρυθεί λίγους μήνες νωρίτερα ενώ διαλύθηκε λίγα χρόνια μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Στη δεύτερη θέση ο Πανελλήνιος με 3 πρώτες και 2 δεύτερες νίκες, τρίτος ο Εθνικός ΓΣ με 1 πρώτη και 5 δεύτερες, τέταρτος ο ΓΣ Ολύμπια 1 πρώτη ενώ μια πρώτη θέση είχε και ο ανεξάρτητος Βασιλάκος στον Μαραθώνιο.    

 

Έτσι λοιπόν γράφτηκε η αρχή για το πανελλήνιο πρωτάθλημα ανδρών. 

 

Στη συνέχεια το βάρος αυτό ανέλαβε με την ίδρυσή του ο ΣΕΓΑΣ (ΣΕΑΓΣ τότε) ο οποίος ιδρύθηκε το 1897 με πρώτο πρόεδρο το Σπυρίδωνα Λάμπρο (εκ των κορυφαίων της ιστορικής επιστήμης στην Ελλάδα και Πρωθυπουργός 1916-1917) και ιδρυτικά μέλη 28 συλλόγους, οι 3 από τους οποίους ήταν εκτός των ελληνικών συνόρων (Σμύρνη, Λεμεσός, Λευκωσία). Μία από τις πρώτες αποφάσεις του ΣΕΑΓΣ ήταν η διοργάνωση Πανελλήνιων Αγώνων. Η ονομασία τους ανταποκρινόταν στην ιδιαίτερη αθλητική γεωγραφία του ΣΕΑΓΣ και συνέδεε την ταυτότητα των αγώνων με τον ελληνισμό και τις διεργασίες πολιτικής και πολιτισμικής ενοποίησης των Ελλήνων.

 

 

Μπάμπης Ζαννιάς

Υπέυθυνος Τύπου ΣΕΓΑΣ