Η εργογόνος δράση της φαίνεται πως προκύπτει από ποικίλες δράσεις στον ανθρώπινο οργανισμό, που περιλαμβάνουν τη διέγερση του κεντρικού νευρικού συστήματος, του καρδιακού μυός, την έκκριση επινεφρίνης, αλλά και την αύξηση της διαθεσιμότητας ελεύθερων λιπαρών οξέων στου μύες κατά τη διάρκεια της άσκησης με συνεπακόλουθη εξοικονόμηση γλυκογόνου. Οι περισσότερες έρευνες που μελετούν τη θετική επίδραση της καφεΐνης στην αθλητική απόδοση, χρησιμοποιούν δόση που κυμαίνεται στα 5-6 mg/kg, η οποία καταναλωνόταν μια ώρα πριν την άσκηση, αν και νεότερα δεδομένα δεικνύουν πως βελτιώσεις στην απόδοση παρατηρούνται ακόμη και όταν η κατανάλωση γίνεται κατά τη διάρκεια της άσκησης, αλλά και σε χαμηλότερες δόσεις (1-3 mg/kg).

Ωστόσο, η πρόσληψη καφεΐνης συνδέεται και με έναν σημαντικό αριθμό ανεπιθύμητων παρενεργειών, όπως αϋπνία, πονοκέφαλο, γαστρεντερικές διαταραχές και αύξηση της διούρησης, γεγονός που μπορεί να δυσχεραίνει την πρόσληψη τους από κάποιους αθλούμενους κατά τη διάρκεια αγώνων, ιδίως όταν ο κίνδυνος της αφυδάτωσης είναι μεγάλος. Επομένως, η εξατομικευμένη χρήση της καφεΐνης μπορεί να είναι αρκετά χρήσιμη, καθώς συνιστά εύκολα διαθέσιμο τρόπο αύξησης της αθλητικής απόδοσης. Διάφορα τρόφιμα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν πριν από την προπόνηση και έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε καφεΐνη είναι τα εξής:

• - Στιγμιαίος καφές, 1 φλιτζάνι 250 mL : 40-160 mgκαφεΐνης

• - Τσάι, 1 φλιτζάνι 250 mL : 10-60 mgκαφεΐνης

• - Ρόφημα σοκολάτας, 1 φλιτζάνι 250 mL: 5-10 mg καφεΐνης

• - Σοκολάτα γάλακτος, 60 γρ. : 5-15 mg καφεΐνης

• - Σοκολάτα υγείας 60 γρ. : 10-50 mg καφεΐνης

• - Coca Cola, 375 mL : 49 mg καφεΐνης

• - Pepsi Cola, 375 mL : 40 mg καφεΐνης

• - Αθλητικά ποτά με καφεΐνη, 250 mL : 50-80 mg καφεΐνης